Co może powodować problemy z kolanem?
Przyczyny silnego bólu, obrzęku i braku stabilności w kolanie mogą być rozmaite. Do najczęstszych z nich należą:
- choroby zwyrodnieniowe stawu,
- choroby reumatyczne, np. RZS,
- przeciążenie stawu kolanowego,
- silny uraz stawu, przebiegający m.in. z uszkodzeniem lub zerwaniem więzadeł,
- poważne wady postawy,
- nieprawidłowo prowadzona rehabilitacja.
Problemy te mogą pojawić się u osób w różnym wieku, w tym zarówno aktywnych fizycznie, jak i prowadzących siedzący tryb życia. Część z nich może wiązać się również z objawami współistniejącymi.
Ból kolana po urazie
Silny ból, niestabilność i obrzęk to objawy typowe po poważnym urazie kolana, np. w trakcie uprawiania sportu. Do najczęściej występujących należą:
- zwichnięcie stawu kolanowego – polega na przerwaniu łączności między elementami stawu, jest uznawane za poważny stan, jednym z jego powikłań jest choroba zwyrodnieniowa,
- skręcenie stawu kolanowego – to przekroczenie fizjologicznego ruchu w stawie mogące mieć różny przebieg, od lekkiego, wymagającego krótkiego oszczędzania nogi i niezbyt wymagającej rehabilitacji, aż do stanów ciężkich,
- uszkodzenie łąkotki – zwykle przytrafia się osobom młodym i aktywnym oraz sportowcom,
- uszkodzenie lub zerwanie więzadeł – w przypadku tych pobocznych możliwe jest leczenie zachowawcze. Uszkodzenie więzadeł krzyżowych najczęściej należy już leczyć operacyjnie, np. poprzez artroskopową rekonstrukcję więzadła krzyżowego.
Ból kolana w chorobach reumatycznych
W przypadku schorzeń reumatycznych najbardziej dotkliwymi symptomami są silny ból i wyraźny obrzęk. Sama niestabilność objawia się uczuciem trzaskania w stawie. Charakterystyczna jest także sztywność nasilająca się po przebudzeniu. Choroby reumatyczne bardzo często obejmują więcej niż jeden staw. Najczęściej występującym schorzeniem tego typu atakującym kolano jest RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów. Jest to choroba autoimmunologiczna, która, nieleczona, powoli odbiera choremu sprawność. Chociaż nie istnieje lek pozwalający na całkowite wyleczenie, można skutecznie łagodzić objawy i znacznie opóźnić rozwój choroby.
Zwyrodnienie stawu kolanowego
Zwyrodnienie stawu kolanowego, nazywane także gonartrozą, polega na postępującym uszkodzeniu chrząstki stawowej, a w rezultacie jej utratą. U jej podłoża mogą leżeć rozmaite schorzenia i wrodzone nieprawidłowości anatomiczne, zwykle jednak przyczyny są tak prozaiczne, jak naturalne starzenie się organizmu, nadwaga czy otyłość oraz długotrwałe przeciążenie, związane między innymi z wykonywaną pracą lub trenowanym sportem. Objawy mogą przypominać symptomy RZS, jednak to, czy dolegliwość obejmie też inne stawy, zależeć będzie od jej podłoża.
Diagnostyka bólu, obrzęku i braku stabilności w kolanie
Diagnostyka problemów z kolanem polega między innymi na zebraniu dokładnego wywiadu od pacjenta. Ważne są okoliczności wystąpienia problemu, jego ewentualne nasilanie się, a także historia chorób w rodzinie. Często konieczne jest także wykonanie badań obrazowych, jak rentgen czy USG, czasem również rezonans magnetyczny. W przypadku podejrzenia chorób reumatycznych konieczne może być również wykonanie testów laboratoryjnych, w tym badań krwi.
Leczenie bólu i obrzęku kolana
Leczenie dolegliwości w stawie kolanowym zależeć będzie od ich przyczyn. Z pewnością ulgę przyniesie stosowanie NLPZ oraz zimnych okładów. Z pewnością potrzebna będzie także rehabilitacja oraz odciążenie stawu. W niektórych przypadkach zaleca się tez jego usztywnienie. Niekiedy konieczne będzie również leczenie operacyjne.
