Czarna Księga Wydatków Publicznych
To coroczna publikacja Fundacji Warsaw Enterprise Institute, która ujawnia przypadki niegospodarności, absurdalnych inwestycji i marnotrawstwa środków publicznych. Jej celem jest podnoszenie świadomości Polaków w zakresie finansów publicznych i pokazanie, że każda złotówka pochodzi z kieszeni podatników.
Spektakularne absurdy samorządowych wydatków
Jednym z najbardziej absurdalnych przykładów jest modernizacja linii kolejowej E20 Warszawa – Poznań, która pochłonęła 2,5 miliarda złotych. Po latach remontów okazało się, że czas przejazdu skrócono… o zaledwie jedną minutę. Kolejna kuriozalna inwestycja to państwowe mieszkania, których prawie nie ma – państwowa spółka Polskie Domy Drewniane wydała 100 milionów złotych na budowę 33 lokali, choć w założeniach miało powstać tysiące mieszkań.
Niechlubnym przykładem niegospodarności ostatnich lat jest też system monitoringu Odry, który miał zapobiegać katastrofom ekologicznym, takim jak ta z 2022 roku, gdy masowo zaczęły wymierać ryby na skutek działania złotej algi. Na projekt przeznaczono 250 milionów złotych, ale po roku od rozpoczęcia działań wybudowano zaledwie 46 punktów pomiarowych z planowanych 825. Wykonawcą została instytucja, która nigdy wcześniej nie realizowała takiego zadania, a do dziś zmarnowano już 52 miliony złotych zaliczki. Efekt? Systemu nie ma, a kolejne masowe śnięcia ryb znów zagrażają Odrze.
Tego typu przypadków są setki – od „dziurawych” zbiorników retencyjnych, przez dworce kolejowe bez torów, aż po promocyjne kampanie miast, które kosztowały setki tysięcy złotych, a szybko trafiły do kosza.
Słynne barierki w Szwajcarii Lwóweckiej
Jednym z przykładów, który trafił do tegorocznej edycji Księgi jest inwestycja w Szwajcarii Lwóweckiej, malowniczym rejonie w Lwówku Śląskim. Władze miasta zdecydowały się na instalację 11 barierek ochronnych, które nie tylko szpecą krajobraz, ale też nie spełniają swojej funkcji. Koszt tej inwestycji to aż 126 tysięcy złotych, czyli ponad 11 tysięcy złotych za jedną barierkę!

Od początku projekt budził sprzeciw mieszkańców i turystów. Wiele osób zwracało uwagę, że barierki nie tylko psują walory krajobrazowe, ale też są niepraktyczne – nie zabezpieczają w pełni przed upadkiem, a jednocześnie ograniczają widoczność. W efekcie część spacerowiczów i tak wychodzi za nie, by móc podziwiać widok w pełnej okazałości.
Co więcej, teraz miasto planuje… usunięcie barierek. Może to jednak zrobić dopiero w marcu 2025 roku, ponieważ wcześniej musi złożyć raport „O trwałości projektu” – w przeciwnym razie musiałoby zwrócić unijne dofinansowanie.
Szwajcaria Lwówecka to tylko jeden z wielu przykładów niegospodarności samorządów.
Tor speedrowerowy w Lubaniu – inwestycja, która nie wypaliła
Nie znalazł się on w księdze, jednak w Lubaniu równiez można znaleźć przykład niegospodarności. Jest nim tor speedrowerowy przy ulicy Różanej, który od momentu powstania w 2021 roku praktycznie nie jest wykorzystywany. Budowa obiektu kosztowała około 55 tysięcy złotych, a jego zarządcą został Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Tor miał być miejscem rywalizacji dla pasjonatów widowiskowej dyscypliny rowerowej, jednak od uruchomienia odbyło się na nim zaledwie parę treningów i jedne zawody.
Zamiast stać się centrum sportowym, tor częściej służył… miłośnikom gry w bule i właścicielom psów. Ponieważ obiekt był ogrodzony, stał się idealnym miejscem do wyprowadzania czworonogów. Niestety, przed rokiem ktoś ukradł bramę, co sprawiło, że stracił i tę funkcję.
Dziś tor generuje już tylko koszty utrzymania.
Czy to jedyna inwestycja w regionie, która pochłonęła publiczne pieniądze, a teraz stoi i niszczeje? Jeżeli macie przykłady podobnych sytuacji dajcie znać w komentarzach!
Kto dostanie barejowskiego „Misia”? Weź udział w plebiscycie!
W ramach II edycji „Czarnej Księgi Wydatków Publicznych” trwa plebiscyt, w którym możesz zdecydować, która inwestycja zasługuje na miano największego marnotrawstwa publicznych pieniędzy.
Jak głosować?
1️⃣ Zapoznaj się z „Czarną Księgą Wydatków Publicznych 2025” pobierzesz ją ze strony wei.org.pl
2️⃣ Wybierz trzy inwestycje, które Twoim zdaniem są najbardziej absurdalne.
➡ Przejdź do strony plebiscytu [TUTAJ], gdzie również znajdziesz pełną listę 49 przykładów niegospodarności.
3️⃣ Oddaj swój głos!
Zwycięska inwestycja „uhonorowana” zostanie statuetką barejowskiego „Misia”, symbolem nieudolnych decyzji i zmarnowanych pieniędzy.
🗳 Głosowanie trwa do końca marca, a wyniki poznamy w kwietniu!
Napisz komentarz
Komentarze