81. rocznica śmierci marszałka Piłsudskiego

Piłsudski zmarł w 9. rocznicę tzw. przewrotu majowego, do którego doszło w 1926 r. Tego dnia oddziały deklarujące lojalność wobec marszałka wkroczyły do Warszawy. Piłsudski, który podówczas nie pełnił żadnej funkcji publicznej, w wywiadach ostro krytykował nowy rząd Wincentego Witosa, będący koalicją endecji i ludowców z PSL „Piast”. Marsz miał być manifestacją polityczną – Piłsudski liczył, że w ten sposób nakłoni prezydenta Wojciechowskiego do ustępstw i doprowadzi do odwołania gabinetu. Tymczasem prezydent i rząd nie ugięli się. Wybuchły bratobójcze starcia, które potrwały trzy dni. W wyniku walk zginęło 379 osób, w tym liczni cywile. Ostatecznie Witos podał się do dymisji, a Wojciechowski złożył urząd.

Józef Piłsudski pochodził z Litwy, był potomkiem rodziny szlacheckiej o tradycjach patriotycznych. Przebywał na Syberii jako zesłaniec. Po powrocie do Wilna organizował ruch konspiracyjny o charakterze niepodległościowym i socjalistycznym. Związany z Polską Partią Socjalistyczną, przeprowadzał akcje zbrojne (np. napad na rosyjski pociąg z pieniędzmi pod Bezdanami). Następnie organizował grupy paramilitarne na terenie zaboru austriackiego. Na ich bazie powstały Legiony Polskie, które walczyły w I wojnie światowej u boku Austro-Węgier. Pod koniec wojny osadzony w twierdzy w Magdeburgu, powrócił 10 listopada 1918 r. do Warszawy i z rąk Rady Regencyjnej przejął władzę nad Wojskiem Polskim. Po ustąpieniu regentów Naczelnik Państwa i Naczelny Wódz w wojnie 1920 r. Po śmierci prezydenta Narutowicza odsunął się od czynnej polityki. Powrócił w maju 1926 r. i w wyniku zamachu stanu przejął pełnię władzy w Polsce, którą sprawował do śmierci. Współtwórca systemu rządów autorytarnych zwanego sanacją.