5 faktów na Dzień Flagi

POLSKIE BARWY NARODOWE

Jakie kolory ma flaga polski? Biały i czerwony, to oczywiste. Natomiast sprecyzowanie odcieni stanowi wyzwanie. Z pomocą przychodzi wtedy „Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych”. Właściwe kolory są przedstawione w postaci współrzędnych trójchromatycznych barw. Wynika z nich, że biały nie jest czystym śnieżnobiałym, a kolor czerwony to karmazyn, czyli ciemna czerwień. Ciekawostką jest, że nie zawsze tak było – choć pierwszy opis flagi z 1921 roku wprowadzał karmazyn (o odcieniu nieco jaśniejszym od współczesnego), to od 1927 roku, przez ponad 50 lat obowiązywał cynober, czyli czerwony wpadający w pomarańczowy.

UKŁAD BARW NARODOWYCH

Wybór barw flagi jest odwzorowaniem kolorów chorągwi polskiej, białego orła na czerwonym tle, oficjalnego symbolu państwa już od średniowiecza. Znak w godle, czyli orzeł, jest ważniejszą jego częścią niż tło, dlatego kolor biały jest na górze, a czerwony na dole (i dlatego poprawnie mówi się, że flaga jest biało-czerwona). Jeśli barwy zawieszone są w układzie pionowym, to biały umieszcza się po lewej stronie płaszczyzny oglądanej z przodu. Natomiast w rozetkach, czyli kokardach narodowych (często błędnie nazywanych kotylionami), biały powinien być wewnątrz, a czerwony na zewnątrz.

PROPORCJE FLAGI POLSKI

Długości boków w fladze powinny przedstawiać proporcje 5:8. Stosunek ten ustaliła „Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej” i obowiązuje on do dziś. Przykładowo, gdy flaga ma 1 metr wysokości, to musi mieć 1,6 metra szerokości. Jeśli tak nie jest, to biały i czerwony stanowią barwy narodowe, ale nie flagę. Co więcej, zgodnie z ustawą, dla miana flagi, prostokąt musi być umieszczony na maszcie.

Flaga Polski z godłem na białym pasie obowiązująca w II RP
Wzór nr 5 w załączniku do ustawy z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej

BARWY NARODOWE I ICH OCHRONA

Dziś każdy ma prawo używać barw RP, w szczególności w celu podkreślenia znaczenia uroczystości, świąt lub innych wydarzeń, pod warunkiem zachowania odpowiednich czci i szacunku. Choć nie ma zakazów, jak za czasów PRL, nie wolno  umieszczać napisów, np. z nazwami miejscowości, na biało-czerwonych flagach. Kodeks Karny zawiera przepisy dotyczące ochrony symboli narodowych. Za publiczne znieważenie, uszkodzenie lub usunięcie flagi czy godła grozi grzywna, kara ograniczenia albo pozbawienia wolności.

FLAGI ŚWIATA

Każde państwo, uznane na arenie międzynarodowej czy nie, posiada własną flagę, co daje setki wzorów. Najbardziej podobne do polskiej są flagi Indonezji i Monako, które są czerwono-białe. Ponad 50 krajów świata obchodzi święto na cześć swoich barw narodowych (Polska od 2004 roku). Istnieje także specjalna nauka zajmująca się flagami, znakami wojskowymi, terytorialnymi, itp. Nazywa się weksylologia – od łacińskiego vexillum, czyli sztandar, chorągiew. Uznaje się ją za dyscyplinę pomocniczą historii powiązaną z heraldyką.

Choć flaga Polski wydaje się być tak prosta, okazuje się być całkiem skomplikowana w wymiarze technicznym. Jednak ważniejsze jest, że te dwa pasy są dla całego narodu wielkim symbolem jednoczącym nas wszystkich. Pod tymi barwami narodowymi walczyli żołnierze i powstańcy, je sławili artyści i poeci. Biały i czerwony są naszym wspólnym dziedzictwem, o które dbamy od najmłodszych lat.

Wszystkim Polakom, dużym i małym, z okazji Dnia Flagi RP, składamy najlepsze życzenia!