Co mogą rodzice w szkole?

W skład szkolnej rady rodziców wchodzi po jednym przedstawicielu rady klasowej, wybranym w tajnych wyborach przez zebranie rodziców uczniów danego oddziału. Wybory odbywają się na pierwszym zebraniu w nowym roku szkolnym.

Ministerstwo Edukacji Narodowej opracowało przewodnik „Rady rodziców. Kompetencje i zasady działania”. Omawia w nim m.in. kwestie związane z gromadzeniem i wydawaniem środków.

Jak przypomina MEN, fundusze rady gromadzone są w oparciu o dobrowolne składki. „Rada nie może w żadnym przypadku ustalać jakichkolwiek obligatoryjnych opłat, ani dla rodziców, ani innych osób (podmiotów) działających wokół szkoły” – zaznacza MEN.

Pieniądze mogą pochodzić także z „innych źródeł”, przy czym ustawa nie definiuje bliżej tego zapisu. Przyjmuje się, że mogą to być wszelkie inicjatywy podejmowane przez rodziców wokół szkoły jak np. kiermasze, aukcje, sprzedaż wytworzonych produktów przez rodziców, darowizny dla szkoły z przeznaczeniem na fundusz rady rodziców itp.

Zgodnie z dyspozycją zawartą w ustawie rada rodziców ustala w regulaminie – zasady wydatkowania środków finansowych.

„Środki rady rodziców mogą być gromadzone i rozdysponowywane w oparciu o reguły księgowe szkoły i na zasadach z nich wynikających” – podkreśla MEN.

MEN podkreśla, że jedynym celem, na jaki można wydatkować zebrane środki finansowe, jest – „wspieranie działalności statutowej”.

„Należy przez to rozumieć wspieranie celów i zadań szkoły – jako instytucji oświatowo-wychowawczej, zajmującej się kształceniem i wychowaniem. Nie może być tu mowy o wydatkach zapewniających bieżącą organizację pracy szkoły” – wskazuje MEN.

Za bieżącą działalność szkoły odpowiada bowiem organ prowadzący szkołę, czyli gmina lub powiat, do których zgodnie z ustawą należy zapewnienie warunków działania szkoły, remontowanie obiektów szkolnych czy wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne .

„Nie jest zatem dopuszczalna prawem sytuacja, w której środki rady rodziców są przeznaczane na elementarne potrzeby uczniów – ławki, szafki itp.” – instruuje ministerstwo w poradniku.

Rada rodziców może natomiast finansować nagrody dla uczniów, wycieczki i imprezy szkolne oraz - ponadstandardowe wyposażenie szkoły, ponadstandardowe środki dydaktyczne. „Każdy organ prowadzący dokonuje zakupów wyposażenia szkoły wg określonych standardów, najprawdopodobniej jednolitych dla wszystkich szkół w danym samorządzie. Jeżeli rada rodziców zadecyduje o zakupie jakościowo lepszego wyposażenia szkoły (sprzętu edukacyjnego np. tablicy multimedialnej, w którą nie są wyposażane standardowo szkoły danego samorządu – to taki zakup jest możliwy” – ocenia MEN.

Zdaniem MEN w regulaminie działalności rady rodziców powinien też być wskazany tryb konsultacji w przypadku zaistnienia wątpliwości, co do przeznaczenia środków.

„Stosowny tryb mógłby przewidywać każdorazowe wystąpienie w takim przypadku (zapytanie) – do organu prowadzącego w trybie art. 57 ustawy Prawo oświatowe” – podpowiada resort.

Pod koniec czerwca Najwyższa Izba Kontroli poinformowała o nieprawidłowościach w wydawaniu środków z funduszu rady rodziców. W połowie skontrolowanych szkół zamiast na działalność dydaktyczno-wychowawczą pieniądze te przeznaczono również na remonty urządzeń i pomieszczeń szkoły oraz zakup wyposażenia. Według NIK w ten sposób rady rodziców wyręczały organ prowadzący szkołę, do którego zadań należy wykonywanie remontów obiektów szkolnych oraz wyposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne.