Pierwsze świadczenia wspierające dla niepełnosprawnych

Ustawa o świadczeniu wspierającym dla osób z niepełnosprawnościami weszła w życie 1 stycznia 2024 r. Aby je otrzymać, należy najpierw zgłosić się do wojewódzkiego zespołu ds. orzecznictwa (WZON), który punktowo określi poziom potrzeby wsparcia danej osoby. Po wydaniu decyzji przez WZON osoba uprawniona powinna do ZUS złożyć wniosek o wypłatę świadczenia.

Dlatego tak ważna jest kolejność składania dokumentów. Jeśli osoba z niepełnosprawnością najpierw złoży wniosek o świadczenie wspierające do nas a nie będzie miała jeszcze wydanej decyzji przez WZON o ustaleniu poziomu potrzeby wsparcia, to my zgodnie z przepisami zostawimy taki wniosek bez rozpatrzenia - mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. – To będzie tak jakby tego wniosku w ogóle nie było i trzeba będzie go złożyć raz jeszcze -przestrzega.

Ze wszystkich wniosków o świadczenie wspierające, które wpłynęły do ZUS-u aż 65,8 proc. została złożona przez same osoby niepełnosprawne, 21,2 proc. przez pełnomocnika, a 13 proc. przez przedstawiciela ustawowego. Najczęściej były one składane przez PUE ZUS – ponad 82 proc. wszystkich wniosków. Zaledwie 4,3 proc. przez bankowość internetową.

Rzeczniczka przypomina, że wysokość świadczenia wspierającego zależna od stopnia niepełnosprawności. I tak wynosi ono od 40 do 220 proc. aktualnej wysokości renty socjalnej (wysokość renty socjalnej to obecnie 1780,96 zł). W zależności od poziomu potrzeby wsparcia będzie to: 95–100 pkt. – 220 proc. renty socjalnej; 90–94 pkt. – 180 proc. renty; 85–89 pkt. – 120 proc. renty; 80–84 pkt. – 80 proc. renty; 75–79 pkt. – 60 proc. renty i 70–74 pkt. – 40 proc. renty socjalnej.

Kto może starać się o świadczenie wspierające?

O świadczenie wspierające mogą wnioskować dorosłe osoby z niepełnosprawnością, czyli te, które ukończyły 18 lat, mieszkają w Polsce i posiadają decyzję Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności, w której poziom potrzeby wsparcia określono na poziomie minimum 70 pkt. W ich imieniu taki wniosek (SWN) może złożyć pełnomocnik lub przedstawiciel ustawowy (np. opiekun prawny) – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.

Jak obliczana jest wysokość świadczenia?

Wysokość świadczenia wspierającego obliczana jest, jako procent renty socjalnej w zależności od ustalonego poziomu potrzeby wsparcia. Może wynosić od 40 do 220 proc. renty socjalnej.

Osobom, które mają przyznaną najwyższą punktację tzn. 95 -100 punktów świadczenie przysługuje w wysokość 220 proc. renty socjalnej, czyli wynosi ono 3919 zł – wyjaśnia Kowalska-Matis.

Rzeczniczka przypomina, że nie wszystkie osoby z niepełnosprawnościami będą miały prawo do świadczenia wspierającego od 2024 roku. Wszystko zależy od liczby punktów  zawartych w decyzji WZON oraz od tego czy opiekunowi osoby z niepełnosprawnością przysługuje inne świadczenie. I tak: osoby z liczbą 87-100 punktów mogą ubiegać się o świadczenie od 2024 r., osoby z ilością 78–86 pkt – od 2025 r., a osoby, które otrzymały 70–77 pkt – od 2026 r. Jest jeden wyjątek od tej reguły. Osoby, które mają, co najmniej 70 pkt, będą mogły uzyskać świadczenie wspierające od 2024 r. pod warunkiem, że co najmniej w dniu 1 stycznia 2024 r. lub później, opiekunom tych osób będzie przysługiwało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna wypłacanego przez organ gminy.