Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę

W pierwszym kwartale tego roku prawie 95 tys. emerytur wypłacił ZUS Polakom, którzy mieszkają za granicą i chcieli żeby ich emerytury z Polski były tam przelewane. 

57 tys. transferów trafiło na konto banków na terenie UE, najwięcej, bo aż 27,6 tys. do Niemiec, 5,5 tys. do Austrii i 4 tys. do Wielkiej Brytanii.

Jesteśmy dosyć mobilnym narodem i wcale nie do rzadkości należą sytuacje, że ktoś pracował w kilku krajach poza Polską – mówi Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. - Każde państwo ma odrębny system emerytalny. Jeżeli ktoś pracował np. w trzech krajach i w każdym z nich opłacał przez określony czas składki na ubezpieczenie społeczne, to po osiągnięciu wieku emerytalnego może otrzymywać trzy odrębne emerytury - dodaje. 

Rzeczniczka wyjaśnia, że nieco inaczej wygląda sytuacja, w której np. ktoś występuje do ZUS o emeryturę, a w którymś z państw UE lub EFTA pracował zbyt krótko, by dostać tam odrębną emeryturę. Dzięki umowom międzynarodowym okresy ubezpieczenia z innych państw objętych porozumieniem można doliczyć do krajowego stażu.

• Przeciętna wysokość emerytur przelewanych za granicę: do Niemiec: 1 979,62 zł, Austrii: 1 411,40 zł, Wlk. Brytanii: 2 684,00 zł. 
• Najwyższe emerytury są przekazywane Polakom mieszkającym na Malcie. ZUS przelewa 11 emerytur w średniej kwocie 4 574,71 zł, na drugim miejscu jest Portugalia gdzie jest wypłacanych 31 emerytur w średniej wysokości 3 179,70 zł.
• Najniższe emerytury płyną do Polaków mieszkających w Rumunii (średnia kwota wypłaty to 839,54 zł) i Słowacji (średnia kwota wypłaty to 910,98 zł). Na Łotwę wypłacana jest tylko jedna emerytura w kwocie 1 329,66 zł.

Do momentu otwarcia rynków pracy w państwach UE i EFTA dla wszystkich obywateli Polski z możliwości legalnej pracy i związanych z tym opłacaniem składek na emeryturę korzystała raczej niewielka grupa osób. Jednak wkrótce w wiek emerytalny zaczną wchodzić ludzie z tych roczników, które dwie dekady temu miały po 40-45 lat i podjęli legalną pracę w krajach Unii czy EFTA. 

Dlatego można się spodziewać, ze zarówno liczba emerytur, które będą dostawali Polacy z innych krajów będzie wzrastać jak i emerytur „łączonych”, czyli sumujących okresy pracy z kilku krajów – opowiada Iwona Kowalska-Matis.

Gdzie ZUS przelewa emerytury i renty?

Do krajów Unii Europejskiej (UE), Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA), bądź tych, z którym wiąże Polskę dwustronna umowa o zabezpieczeniu społecznym zwanym państwem umownym,

Kto może odbierać swoje świadczenie w państwie, w którym mieszka?

Prawo do otrzymywania emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej z ZUS w państwie zamieszkania przysługuje, jeśli ktoś mieszka za granicą w chwili uzyskania prawa do polskiej emerytury a także wtedy, gdy wyjechał z Polski na stałe do jednego z państw członkowskich UE, EFTA lub innego państwa umownego dopiero po przyznaniu świadczenia. Co ciekawe. Umowa polsko-australijska przewiduje możliwość przekazywania emerytury lub renty również świadczeniobiorcom, którzy przebywają w tym państwie czasowo.

Co trzeba zrobić, aby ZUS przelewał emeryturę lub rentę za granicę? 

Najłatwiej wypełnić wniosek EZZ (Wniosek o zmianę danych osoby zamieszkałej za granicą). 

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek można złożyć w dowolnej placówce ZUS lub bezpośrednio we właściwej jednostce wyznaczonej do realizacji umów międzynarodowych (wykaz jednostek ZUS realizujących umowy międzynarodowe jest dostępny na stronie www.zus.pl). Można go także wysłać pocztą. Może to zrobić także upoważniona osoba (nie jest do tego potrzebne upoważnienie notarialne).

Gdzie ZUS wypłaci pieniądze? 

Emerytura zostanie wypłacona tak, jak to zostanie określone we wniosku, czyli: na rachunek bankowy w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby upoważnionej przez mieszkającego za granicą emeryta, która mieszka w Polsce, albo na rachunek bankowy prowadzony w banku w państwie zamieszkania. W tym przypadku właścicielem rachunku musi być osoba, której emerytura jest przelewana.

Ważne! Świadczenie może ZUS wpłacać na rachunek bankowy prowadzony dla opiekuna prawego sprawującego opiekę nad osobą uprawnioną do świadczenia emerytalno-rentowego oraz dla osoby sprawującej opiekę nad osobą małoletnią, której przysługuje renta rodzinna.

Co w sytuacji gdy rodak mieszka w kraju, z którym Polska nie jest związana umową w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, czyli w państwie nieumownym? 

Wtedy emerytura może być wypłacana na rachunek bankowy seniora w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby przez niego upoważnionej mieszkającej w Polsce. Nie dotyczy to świadczeniobiorców będących kombatantami.

W jakiej walucie jest przelewana emerytura lub renta za granicę? 

W walucie państwa, w którym emeryt mieszka lub w innej walucie wymienialnej. Ze względu na zmianę kursu waluty jego wysokość może się zmieniać. Nie ponosi się żadnych kosztów związanych z przekazywaniem przez ZUS świadczenia za granicę. Jednak w zależności od umowy, którą ktoś ma z bankiem, może ponosić koszty związane z prowadzeniem rachunku.

Co z podatkiem od emerytury?

W zależności od postanowień umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z państwem, w którym senior mieszka, ZUS przekaże świadczenie za granicę w kwocie brutto, czyli bez pomniejszenia o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce, bądź w kwocie netto, czyli po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce.

Czy pobieranie zagranicznych świadczeń ma wpływ na prawo do emerytury lub renty w Polsce i ich wysokość?

Nie. To, że ktoś dostaje również emeryturę lub rentę z innego niż Polska państwa, nie powoduje zawieszenia prawa do emerytury lub renty z ZUS, ani też zmniejszenia wysokości emerytury lub renty z ZUS.

Czy kontynuacja pracy ma wpływ na prawo do emerytury z ZUS?

Żeby ZUS zaczął wypłacać emeryturę, trzeba rozwiązać wszystkie umowy o prace, zarówno te podpisane w Polsce, jak i za granicą w państwach umownych (nie dotyczy osób pracujących w Australii). Dopiero, gdy już senior przejdzie na emeryturę – podobnie jak w Polsce – może podjąć pracę. 

więcej informacji:

https://www.zus.pl/swiadczenia/emerytury-i-renty-dla-osob-pracujacych/zamieszkalych-za-granica/wyplata/transfer-swiadczen-dla-osob-zamieszkalych-za-granica