Który samorząd w regionie jest najbogatszy?

Co roku analizujemy ranking "Wspólnoty" i sprawdzamy, jak wypadają lokalne samorządy na tle kraju. Podobnie jak w latach ubiegłych, nie ma wielkich zmian wśród liderów rankingu. Najbogatszym województwem w Polsce przeliczając dochody na jednego mieszkańca jest mazowieckie (726,14 zł per capita), za nim zachodniopomorskie (596,14 zł per capita) i dolnośląskie (581,77 zł per capita). Najbogatsze miasta wojewódzkie to Warszawa, za nią Opole i Wrocław. 

Wyjątkiem wśród liderów jest Łeba, która spadła na siódme miejsce, a najbogatszym małym miastem zostały Międzyzdroje (16 266,76 zł per capita). W tej właśnie kategorii Karpacz znalazł się na 5 miejscu z dochodami na mieszkańca 10 801,36 zł, a na 11 miejscu Świeradów-Zdrój, który poprawił zeszłoroczną lokatę o dwa miejsca. W Świeradowie-Zdroju dochód na jednego mieszkańca w 2023 roku wyniósł 8518,34 zł. Tuż za Świeradowem-Zdrojem znalazła się Szklarska Poręba. W tej samej kategorii ujęto Leśną i Olszynę. Leśna odnotowała spory plus, bo poprawiła swój wynik sprzed roku o 119 miejsc i osiągnęła dochody per capita 4343,69 zł zajmując 327 miejsce. Olszyna spadła w rankingu o jedno miejsce i zajęła 527 pozycję (3983,94 zł).

Wśród gmin wiejskich powiatu lubańskiego najwyższe miejsce zajmuje Platerówka ze świetnym wynikiem - 262 miejsce, 4860,42 zł per capita. Trzeba zauważyć, że najbardziej imponujący progres odnotowała Gmina Lubań. To skok o 615 miejsc! Od 2018 roku najlepszym wynikiem Gminy Lubań było 885 miejsce, więc tegoroczna nota jest imponująca. Gmina Lubań zajęła pozycję 466 z dochodami na mieszkańca w wysokości 4560,26 zł. Za nią 474 miejsce zajął Siekierczyn (4549,38 zł).

Powiat lubański wśród sąsiadów

Z rankingu niestety jasno wynika, że na 314 powiatów w Polsce powiat lubański z dochodami na jednego mieszkańca w kwocie 1028,30 zł zajął 215 miejsce i spadł o 9 miejsc. Wśród sąsiadów największym sukcesem, podobnie jak w tamtym roku, cieszy się powiat lwówecki, na liście rankingowej zajmuje 76 miejsce i dochody per capita wyniosły tam 1317,99 zł.

• Ranking wśród powiatów otwiera powiat człuchowski, pomorskie z dochodami per capita 2154,20 zł
• powiat lwówecki - miejsce 76, dochód per capita 1317,99 zł 
• powiat zgorzelecki - miejsce 155, dochód per capita 1133,63 zł
• powiat bolesławiecki - miejsce 207, dochód per capita 1037,48 zł
• powiat lubański - miejsce 215, dochód per capita 1028,30 zł

Inaczej wygląda zamożność miast powiatowych w regionie. Tu bezwzględnym liderem, nie tylko w regionie jest Bolesławiec, bo zajął 16 miejsce w Polsce z dochodami na mieszkańca na poziomie 5395,84 zł. Lwówek Śląski jest 173 wśród miast powiatowych - 4058,56 zł per capita. Lubań spadł z miejsca 192 na 219 i zanotował dochód per capita w wysokości 3926,99 zł. 

Metodologia rankingu

Zastosowana metoda obliczania wskaźnika użytego w rankingu jest identyczna jak rok temu i w poprzednich latach. Pominięte zostały wpływy z dotacji celowych. Wpływ wielkiej, jednorazowej dotacji inwestycyjnej potrafi wywindować samorząd wysoko w rankingu. Jest to awans incydentalny i niemający związku z trwałym wzrostem zamożności budżetu. Wydaje się więc, że uwzględnienie tylko dochodów własnych i otrzymywanych subwencji lepiej oddaje hasło naszego rankingu (zamożność). Trzeba tu jednak dodać ważne zastrzeżenie. Nie miejsce tu na prezentację szczegółowego uzasadnienia tej tezy, ale system finansowania polskich samorządów jest coraz bardziej rozchwiany, niestabilny i przez to trudny do interpretacji. I tak na przykład dotacje otrzymywane z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przynajmniej częściowo były księgowane jako dochody własne, co zniekształca do pewnego stopnia opisywany przed chwilą obraz, który chcieliśmy uzyskać.
Tak jak w ubiegłych latach wpływające do budżetu dochody zostały skorygowane na dwa sposoby. Po pierwsze, odjęliśmy składki przekazywane przez samorządy w związku z subwencją równoważącą (regionalną w przypadku województw) – tak zwany w środowiskach samorządowych podatek janosikowy. Po drugie, do faktycznie zebranych dochodów dodaliśmy skutki zmniejszenia stawek, ulg i zwolnień w podatkach lokalnych (chodzi o to, aby porównywać faktyczną zamożność, a nie skutki podejmowanych w gminach autonomicznych decyzji odnoszących się do polityki fiskalnej). Ta poprawka odnosi się wyłącznie do samorządów gminnych, bo powiaty i województwa nie podejmują żadnych decyzji od-
noszących się do podatków. Skorygowane w ten sposób dochody podzieliliśmy przez liczbę ludności każdej jednostki samorządowej.

Autorami rankingu są: Paweł Swianiewicz, który jest profesorem ekonomii, kierownikiem Zakładu Studiów Społeczno-Ekonomicznych w Instytucie Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Julita Łukomska, która jest adiunktem w Katedrze Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.